22 oktober 2019.
Aan de leden van de provinciale Staten van Zeeland
Onderwerp: Al of niet verzilten van het zoete Volkerak-Zoommeer
Geachte leden van de Staten van Zeeland,
Op 25 mei 2016 organiseerden wij als Stadsraad Steenbergen een informatieavond met deskundigen,
betrokkenen en belanghebbenden in de Gummaruskerk te Steenbergen met als thema het wel of
niet verzilten van het Volkerak-Zoommeer. Dit naar aanleiding van de heersende onvrede over het
gebrek aan inspraak en de toenemende onzekerheden over het nut van verzilting.
We betrokken hierbij diverse deskundigen, de programmadirecteuren van de Rijksstructuurvisie Grevelingen en Volkerak-Zoommeer en een ecologische vertegenwoordiging van Rijkswaterstaat.
Dit alles onder leiding van een onafhankelijke voorzitter.
Als Stadsraad hadden we geen stelling ingenomen, het ging ons om informatieverstrekking en een
juiste beeldvorming.
Tijdens deze avond bleek de projectorganisatie niet in staat om de voorgenomen verzilting met enig steekhoudend argument te onderbouwen. Dit met als resultaat dat de zaal na afloop vrijwel
unanieme koos voor het behoud van een zoet meer.
Tot onze verbazing is men van overheidswege nog altijd niet afgeweken van de eenmaal ingezette koers.
Nu deze verzilting enkele jaren later weer in opspraak komt en er een groot maatschappelijk verzet blijkt te zijn, willen wij u ter informatie wijzen op de inhoud van onze bijeenkomst.
In de bijlage treft u een artikel naar aanleiding van de avond. Een uitgebreid verslag vindt u op onze
website onderaan op de rubriek over waterbeheer via
https://www.stadsraadsteenbergen.nl/werkgroepen/waterbeheer.
We hopen dat een en ander bijdraagt aan een afgewogen besluitvorming in uw overleg van vrijdag 15 november 2019.
Hoogachtend,
Met vriendelijke groet,
september 2019
Het roer om naar een veilig waterbeleid
Waterbouwkundig ingenieur Christiaan Brunings, grondlegger van Rijkswaterstaat, typeerde Nederland als ‘het telkenmale opnieuw overgeschilderde doek’. Onder invloed van de mens verandert ons land voortdurend en in toenemende mate. Het enorme oppervlak dat we beneden de zeespiegel brachten, vereist een sterk kunstmatige waterhuishouding met forse technologische oplossingen, zoals de Zuiderzeewerken en de Deltawerken. Slogans als ‘Zeeland, Land-in-Zee’ en ‘Nederland Waterland’ doen ons beseffen hoe ver de zee het land is ingebroken. De extreem lage ligging, de beperkte houdbaarheid van onze waterkeringen, bodemdaling, verzilting en zoetwatertekorten maken dat we mondiaal tot de landen behoren waar de bevolking bij zeespiegelstijging het meeste risico loopt. Totdat er sprake is van een klimaatbestendige inrichting, gaat Nederland een onzekere periode tegemoet. We moeten ons tijdig en terdege voorbereiden op mogelijk geachte klimaatscenario’s, waarbij zeker grootschalige systeemmaatregelen nodig zijn. De Adviesgroep Borm & Huijgens vraagt zich af wat deze maatregelen voor consequenties hebben voor mens en natuur.
Het klimaatjaar 2018 De voorspelde klimaatscenario’s ‘Zoetwater 2050’ werden al in 2018 werkelijkheid en veroorzaakten nijpende watertekorten. Er ontstaan tevens grote verschillen tussen de hoge en lage delen van ons land als gevolg van grondwaterdaling en verzilting. Voor mens en natuur is blijvende zoetwatervoorziening levensvoorwaarde nummer één. Op is op! Voor Vlaanderen is het niet anders. Daar geeft men het derde jaar op rij voor droogte code oranje. Landbouw en natuur leden de meeste schade. Op de lange termijn worden de blijvende gevolgen van de grondwateronttrekkingen en de voortschrijdende verzilting een groot probleem. Naast de droogte vormden verontrustende prognoses over klimaatverandering en zeespiegelstijging voor ons aanleiding tot het schrijven van de nota ‘De urgentie van een plan voor een klimaatbestendig Nederland’. Voor er zo’n plan ligt zijn we minstens enkele jaren verder.
Wilt dit document helemaal lezen klik dan HIER...
Gaten in de Brouwersdam
“Tien jaar lang hebben de Zeeuwse bestuurders, recreatie- en natuurorganisaties eraan gewerkt om het getijde terug te krijgen in het Grevelingenmeer.”
Zo werden in maart 2018 de stroomgaten in de Brouwersdam aangekondigd, als een lang gekoesterde wens, maar wat is er van waar en is dit streven juist?
Eind 2008 werd de Adviesgroep Borm & Huijgens gevraagd om mee te denken over de toekomst van de Zuidwestelijke Delta. Dit werd begin mei 2009 doorkruist door het voornemen van regionale bestuurders om het Volkerak-Zoommeer te verzilten.
De daarop volgende werkconferentie Zuidwestelijke Delta van 13 mei 2009 werd in die richting gedirigeerd en al in juni verscheen het Toekomstbeeld Zuidwestelijke Delta 2015 als opmaat voor het Uitvoeringsprogramma Zuidwestelijke Delta 2010-2015+.
Voortvarend liep men op de muziek vooruit met onder meer de plannen voor Grevelingen en Volkerak-Zoommeer, waaronder nu ook de voorgestelde gaten in de Brouwersdam.
Met dit eerste deelprogramma dat een geheel eigen invulling aan de toekomst gaf, maakte het Deltaprogramma een overhaaste start.
Volgens de adviesgroep staan de afgeleide plannen haaks op klimaatbestendigheid.
Voor meer informatie klik hier.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Van: "W. Borm" <Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
>
Datum: 7 maart 2018 16:34:40 CET
Aan: "W. Borm" <Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
>
Onderwerp: 275 miljoen om het toch te doen!
Beste mensen,
Vanmorgen kreeg ik dit mailbericht:
Grevelingen Zoommeer gaat open (minder leuk)
Vanochtend in het journaal wordt gemeld dat ze het Grevelingen en Zoommeer in open verbinding brengen met de zee. Eb en vloed komt weer terug. Ook elders in Eems Dollard gaan ze iets vergelijkbaars doen. Kost al met al 275 miljoen. Meeste geld gaat naar Zeeland. Motivering Cora van Nieuwenhuizen, minister Infrastructuur en Waterstaat: Is leuk voor de pleziervaart dan hebben boten geen last meer van waterplanten, levend water, verbetering waterkwaliteit, terug naar hoe het eerst was. (Het is vechten tegen de bierkaai.)
En ja hoor, kijk maar naar het journaal: Weer een minister die luistert naar de managers. Wat kan ze anders dan op haar raadgevers vertrouwen?
In de politiek zitten weinig waterstaatkundige ingenieurs, de waterwereld wordt gerund door managers en de opdrachtgever (de overheid) bepaalt.
Tot nu toe had DC Kuijken geen geld voor het verzilten van het Volkerak-Zoommeer, maar met dit cadeautje van de minister komt het gevaar weer in zicht.
En zo kan het gebeuren dat in tegenspraak met de doelen van het Nationaal Waterplan een zoutlobby de zee binnenhaalt voor projecten die straks teruggedraaid moeten worden.
Aan het rijtje Hedwige, Waterdunen, Prosperpolder, e.d. kunnen straks Grevelingen en Volkerak/Zoommeer toegevoegd worden.
Men praat alleen over openingen in de Brouwersdam. Is er nog wel sprake van een getijdencentrale??
Het gaat blijkbaar om milieukwaliteit, om de natuurwaarden.
Vanuit de gedachte dat samenwerken met de natuur blijvend en succesvol is, ontstond de trend Building with Nature.
Dat we de natuur daarbij niet even naar onze hand kunnen zetten, illustreren projecten zoals de eindeloze zandsuppleties tegen de kust, herstelpogingen, ontgrondingen, zandwinning, verzilten en ontpolderen.
Building with Nature is alleen mogelijk op evenwichtige wijze, in harmonie met de natuur en met respect voor het historisch gegroeide landschap.
Ook al kunnen we technisch veel, we blijken op termijn nietig ten aanzien van de natuurkrachten.
Men hoort hierbij niet te streven naar natuurbehoud of herstel, zoals nu bij de Grevelingen, maar naar voortgaande verandering.
De levende natuur is niet het uitgangspunt, maar de fysische omgeving.
Is deze evoluerend en evenwichtig, dan kan de invulling met levende organismen geheel aan de natuur worden overgelaten. Bottum-up in plaats van topdown.
Het meest bruikbare natuurlijke evoluerende en voortgaande proces voor klimaatbestendigheid is momenteel de vorming van de Voordelta, die spontaan aanving nadat de eroderende getijdenstromingen bij enkele zeegaten waren verdwenen of verminderd.
Hiermee dient men samen te werken, in plaats van de kustaanwas te verstoren met stroomgaten in de Brouwersdam.
Er zijn betere en goedkopere alternatieven om de Grevelingen gezond te maken.
Groet,
Wil Borm
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
18 januari 2018 heeft Adviesgroep Borm & Huijgens -Integraal waterbeheer-, het volgende bericht geplaatst:
Men maakt zich ernstig zorgen of Nederland de strijd tegen de zee kan winnen.
StadsraadSteenbergen is al langere tijd bezig met het waterbeheer, klik dan op de foto:
als u verder wilt lezen.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
11 november 2017.
Kan het Deltaprogramma op dezelfde voet nog wel verder ?
De tot nu toe uitgevoerde projecten van het Deltaprogramma, vooral de maatregelen van
Ruimte voor de Rivier en de projecten van het Hoogwaterbeschermingsprogramma, waarin
De Commissie Veerman duidelijk maakte dat in 2008 de landelijk waterproblemen onder invloed van
zeespiegelstijging en klimaatverandering sterk zullen toenemen waren doorgaans succesvol en zorgden
voor een groot maatschappelijk draagvlak.
Echter door de versnelde klimaatverandering en haar verregaande gevolgen moet er nu met spoed
gekeken worden naar effectieve maatregelen voor de lange termijn.
Hier zijn het Deltaprogramma en de Deltabeslissingen helaas niet op voorbereid.
De Adviesgroep Borm&Huijgens benadrukt dat er zonder langetermijnvisie geen gerichte sturing is
te geven aan het complexe proces naar een klimaatbestendig Nederland.
Doorgaan met het Deltaprogramma op dezelfde voet, is water naar de zee dragen.
Klik op foto 
als u het hele artikel wilt lezen.
CONCEPT
Eco-economisch gebruik van de stormvloedkering
Voor de waterveiligheid moest het zeegat Oosterschelde met een dam worden afgesloten.
Verzet tegen afsluiting leidde tot een politiek compromis, de aanleg van een stormvloedkering. Zo werd het een dam van 9 km lengte met 3 km aan deuren, die dicht gaan bij storm in combinatie met hoog water. Het brakzoute voedselrijke milieu, dat men had willen behouden, verdween en de Oosterschelde werd een doodlopend zeegat zonder aanvoer van nutriënten.
Om veiligheid en natuur alsnog hand in hand te laten gaan, pleit de Adviesgroep Borm & Huijgens voor een aangepast gebruik van de kering.
Halt aan een binnendringende zee
Wanneer door omstandigheden een binnenlands gelegen watervlakte in open verbinding met zee komt te staan, dan zullen de getijdenstromingen, die het hele oppervlak moeten voorzien van eb en vloed, de aanvankelijk smalle verbinding breed en diep uitschuren. Zo ontstonden de Zuiderzee, het Haringvliet, de Westerschelde en de overige zeegaten. Bewoonbaar land maakte plaats voor grote watervlakten, slikken en schorren. Door de eeuwen heen kende Nederland gemiddeld elke 25 jaar een watersnood. De Zuiderzeewerken en Deltawerken maakten hier een einde aan met het grotendeels herstel van een korte kustlijn.
Is een zeegat eenmaal afgesloten met een dam, dan zijn de eroderende stromingen verdwenen en kan de zee buitengaats zand deponeren, zoals nu in de zogenaamde Voordelta, en zetten rivieren weer sediment af op de bodem, zoals in het traject van Amer tot Haringvlietdam.
Extra investering voor een stormvloedkering
De kosten voor een stormvloedkering bij de Oosterschelde waren aanzienlijk hoger dan die van een dam. Het kunstwerk bevat 65 pijlers met hydraulische cilinders om de schuiven te bewegen.
De kering moest absoluut onwankelbaar zijn, want als bijvoorbeeld één schuif niet kon sluiten, dan zou de stroming in de opening gigantisch groot worden.Het stabiliseren van de bodem was een lastige opgave. Cunet baggeren, opvullen met grof zand en verdichten met een speciaal daarvoor gebouwd schip, bood de meeste zekerheid.
De enorme watervlakte werkt eveneens als een spoelmeer. Door de geknepen openingen worden de stroomsnelheden aanzienlijk versterkt en is de eroderende werking op de bodem groot. Gezien de ongekend hoge stroomsnelheden wordt de maximumcapaciteit van de kering al aardig bereikt. In dit kader lijkt verdere uitbreiding van het prestigieus project met getijdenturbines in de openingen niet verantwoord.
Bij de oplevering van de kering werd een onderhoudsschema meegeleverd, dat voorzag in jaarlijkse bijstortingen van de aanzethellingen. Managers van Rijkswaterstaat hebben 13 jaar lang het bijstorten nagelaten om kosten te besparen. Dat bleek verkeerde zuinigheid. Oud ingenieurs sloegen in 2013 alarm. Rijkswaterstaat is toen meteen begonnen met een serie bestortingen op en nabij de bodembeschermingsconstructies die niet aan de veiligheidscriteria voldeden. Voor tientallen miljoenen euro’s is een inhaalslag gemaakt om het achterstallig onderhoud weg te werken.
De zaak is nu gestabiliseerd en wordt onder controle gehouden.
Hoe nu verder?
Met de kennis van nu was er indertijd zeker een afdichtende dam gekomen. Ook nu nog is het sluiten van de schuiven en het aanbrengen van een zandlichaam tegen de kering een oplossing, maar velen zullen dat terecht (kapitaal)vernietiging vinden van het kroonjuweel in onze Deltawerken.
Een stap voorwaarts naar een stormvloedkering, die meer waterveiligheid biedt en bijdraagt aan een goed milieu, ligt gegarandeerd beter in de markt.
De Oosterscheldedam en een mogelijk toekomstbeeld voor Zuidwest Nederland
Borm & Huijgens stellen een gepaste inrichting op maat voor. De waterveiligheid is te vergroten door het oppervlak van de Oosterschelde dat in contact staat met zee aanzienlijk te verkleinen met een dam tussen Noord-Beveland en Tholen. Hiermee nemen de extreme stromingen door de kering voor meer dan de helft af en is het mogelijk dat de ontstane spoelgaten op natuurlijke wijze verondiepen.
Op termijn, na afsluiting van de Nieuwe Waterweg en voldoende aanvoer van rivierwater, kan de stormvloedkering een open afsluitbare monding gaan vormen van een nog te realiseren estuarium. Hiermee voldoen we ruimschoots aan onze internationale verplichtingen voor vismigratie.
Het probleem van zandhonger neemt door natuurlijke sedimentatie af en het omslagpunt zee en rivieren verplaatst zich van de risicovolle regio Dordrecht naar de Grevelingen.
Met het vergroten van het waterbergend vermogen neemt de rivierveiligheid toe. De langere afvoerroute garandeert een lagere stroomsnelheid en het iets verhoogde rivierpeil is minder fluctuerend, wat gunstig is voor de scheepvaart. De Haringvlietsluizen blijven deze eeuw nog functioneren als regelkraan en noodspui.
Eco-economie
Is er eenmaal een estuarium, rijk aan stroming en nutriënten, dan komen er in de zoutbrakke Grevelingen en Oosterschelde naast hoogwaardige procesnatuur ook alle kansen voor goede schelpdierteelten. Zoete bekkens in Oosterschelde, Grevelingen en zo mogelijk Westerschelde dragen bij aan de vorming van zoetwatervoorraden en gaan de verzilting tegen.
Een forse stap naar een duurzame eco-economie die nog wel behoort aan te sluiten bij de spoedig te ontwikkelen langetermijnvisie voor heel Nederland.
Zo kan Nederland een pioniersfunctie gaan vervullen wat betreft het evenwichtig samengaan van waterveiligheid, zoetwatervoorziening, milieu en economie in laaggelegen kustgebieden.
W. Borm Adviesgroep Borm & Huijgens – integraal waterbeheer maart 2017.
Stadsraad Steenbergen heeft de afgelopen maanden hard gewerkt om een interessant programma in elkaar te zetten.
Hieronder vind u het definitieve verslag over deze avond en ook ziet u daar de mogelijkheid om wat presentaties te bekijken.
Verslag Informatieavond Verziltingsplannen Volkerak-Zoommeer
Klik op foto om het verslag te openen.
......................................................................................................................
Klik op foto voor de "Zienswijze van de Gemeente Steenbergen".
.......................................................................................................................
Visie van de Provincie Noord Brabant.
Klik voor het openen van de presentatie op de foto.
...........................................................................................
Visie landbouwsector, door Kees van Gommeren.
Klik op foto om presentatie te openen.
.....................................................................................................................
Innovaties in blauwalg bestrijding
Dr. Ir. Miquel Lurling.
openen, klik op foto.
.....................................................................................................................
Visie van Informatie adviesgroep Borm & Huijgens (alleen illustraties).
Wil Borm openen, klik op foto.
of
Presentatie van adviesgroep Borm & Huijgens (illustraties met tekst)
Klik hier
.....................................................................................................................
Na de de sprekers die hun verhaal ondersteunde met bovenstaande presentaties was het nu de beurt aan de mensen in de zaal.
Tijdens dit dialoog werden verschillende vragen gesteld. Deze kunt u lezen in het verslag (zie Verslag Informatieavond Verziltingsplannen Volkerak-Zoommeer).
-----//-----
Meeste aanwezigen tegen verzilting op infoavond Stadsraad 
(foto: Steenbergse Bode/Claudia Koole)
-----//-----
Foto: Herman de Pagter.
Het artikel wat John Nijssen voor de Steenbergse Courant heeft geschreven en geplaatst was in de editie van 27 mei jl. is
in zijn geheel te lezen als je hier klikt.
-----//-----
De foto weergave van de Informatieavond Volkerak-Zoommeer Zout of Zoet! die gemaakt zijn door vak fotograaf Herman de Pagter zijn hier te zien.
-----//-----
Beste mensen,
Stadsraad Steenbergen wil via deze weg een ieder bedanken voor de bijdrage die hij of zij heeft geleverd aan de Informatie avond
over “Volkerak-Zoommeer Zoet of Zout”, met trots kijken we terug op een mooie en geslaagde avond.
Mede dankzij de medewerking van de gasten die deze avond hun hun kennis en kunde hebben ten toon gespreid bij
het uitleggen van deze materie, de komst van de bezoekers van deze goed bezochte informatie avond en de ondersteuning van
onze sponsoren is het een geweldige avond geworden.
Nogmaals: Hartelijk Dank.
-----//-----
Naar aanleiding van de gesprekken en onderzoeken die gedaan zijn naar de voor en nadelen en gevolgen van de verzilting van het water zijn hier wat internetadressen die meer informatie bieden en duidelijkheid geven over het wel of niet verzilten van het water. Een aanrader om te lezen.
http://www.totalfishing.nl/laatste-nieuws/articles/naderend-onheil-voor-het-volkerak-zoommeer
http://www.adviesgroepbormenhuijgens.nl/overons.php
